۴۰ اصطلاح کاربردی هاست و دامنه (ویژه تازه کارها)

در دنیای وب، فهم اصطلاحات پایه و پیشرفته مربوط به دامنه و هاست، اولین قدم برای ساخت یک حضور آنلاین موفق است. دامنه، آدرس منحصر به فردی است که کاربران برای دسترسی به وب‌سایت شما استفاده می‌کنند، مانند www.example.com. انتخاب دامنه مناسب می‌تواند تأثیر زیادی بر روی شناسایی برند و بهینه‌سازی موتورهای جستجو داشته باشد. از طرف دیگر، هاستینگ فضایی است که وب‌سایت شما بر روی آن قرار می‌گیرد و اطلاعات آن را در دسترس کاربران قرار می‌دهد. در این مقاله، با تعاریف ساده و مثال‌های عملی، شما را با این دو مفهوم کلیدی آشنا می‌کنیم تا بتوانید تصمیمات آگاهانه‌تری در مسیر ساخت وب‌سایت خود بگیرید.

با ورود به جزئیات، به بررسی انواع مختلف هاست و دامنه خواهیم پرداخت. هاست‌های اشتراکی، VPS، و سرورهای اختصاصی هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند که بسته به نیاز و بودجه شما می‌توانند متفاوت باشند. همچنین، دامنه‌های .com، .ir و دیگر پسوندها، هرکدام معنا و کاربرد خاصی دارند که باید در انتخاب آن‌ها دقت کنید. در این مقاله، با ارائه نکات و توصیه‌های کاربردی، به شما کمک می‌کنیم تا با اطمینان بیشتری به انتخاب دامنه و هاست مناسب بپردازید و از این طریق، مسیر موفقیت آنلاین خود را هموار سازید.

۱. مقدمه

وقتی می‌خواهی یک وب‌سایت راه بیندازی، دو بخش کلیدی پیش روی توست:

1. دامنه: آدرسی که کاربران در مرورگر وارد می‌کنند (مثل example.com).

2. هاست: فضایی روی سرور که فایل‌ها و داده‌های سایتت آنجا نگهداری می‌شوند.

هرچقدر هم سایت جذاب و محتوا حرفه‌ای داشته باشی، اگر دامنه و هاست را درست انتخاب و تنظیم نکنی، سایتت بالا نمی‌آید یا کند می‌شود. پس بیاییم با اصطلاحات مهم هر دو حوزه آشنا شویم.

۲. اصطلاحات مربوط به دامنه (Domain)

1. دامنه (Domain)

   • آدرسی که کاربران برای دسترسی به سایت وارد می‌کنند.

   • مثال: www.yoursite.com

2. دامنه سطح بالا (TLD – Top Level Domain)

   • پسوندی مثل .com، .net، .org، یا .ir

   • توضیح: TLD نشان‌دهنده نوع یا محل دامنه است.

3. دامنه سطح دوم (SLD – Second Level Domain)

   • بخش اصلی اسم قبل از TLD.

   • مثال: در yoursite.com، yoursite سطح دوم است.

4. زیر دامنه (Subdomain)

   • پیشوندی که قبل از دامنه اصلی می‌آید.

   • مثال: blog.yoursite.com یا shop.yoursite.com

5. ثبت دامنه (Domain Registration)

   • فرایند خرید و رزرو دامنه به نام خودت از یک رجیسترار.

6. تمدید دامنه (Domain Renewal)

   • پس از پایان دوره (مثلاً یک‌ساله)، باید دامنه را تمدید کنی وگرنه آزاد می‌شود.

7. قفل دامنه (Domain Lock)

   • قابلیتی برای جلوگیری از انتقال یا تغییر غیرمجاز دامنه.

8. انتقال دامنه (Domain Transfer)

   • جابجایی دامنه از یک شرکت ثبت‌کننده به شرکت دیگر.

9. Whois

   • پایگاه اطلاعاتی که اطلاعات مالک دامنه، تاریخ ثبت، تاریخ انقضا و … را نشان می‌دهد.

10. DNS (Domain Name System)

    • سیستمی که نام دامنه را به IP سرور ترجمه می‌کند.

    • رکوردهای مهم DNS:

      • A Record: اشاره به آدرس IPv4 سرور

      • AAAA Record: اشاره به آدرس IPv6

      • CNAME: ارجاع دامنه به دامنه‌ی دیگر

      • MX Record: تعیین سرور ایمیل دامنه

      • TXT Record: نگهداری متون برای تأیید مالکیت، SPF، DKIM و …

11. Name Server (NS)

    • سرورها یا DNSهایی که مسئول حفظ رکوردهای دامنه هستند.

    • شرکت‌هاست معمولاً آدرس‌شان را می‌دهد تا در پنل دامنه تنظیم کنی.

12. دامنه پارک‌شده (Parked Domain)

    • دامنه‌ای که ثبت شده ولی هنوز به سایت متصل نشده.

13. دامنه ریدایرکت‌شده (Redirected Domain)

    • دامنه‌ای که بازدیدکننده را به دامنه‌ی دیگری هدایت می‌کند.

14. بک‌اوردر (Backorder)

    • ابزاری برای رزرو خودکار دامنه‌های منقضی‌شونده.

۳. اصطلاحات مربوط به هاست (Hosting)

1. هاست (Web Hosting)

   • فضایی روی یک یا چند سرور برای ذخیره فایل‌ها، پایگاه‌داده و اجرای نرم‌افزار سایت.

2. فضای هاست (Disk Space)

   • میزان حجمی که برای ذخیره‌سازی فایل‌ها به تو اختصاص داده شده.

3. پهنای باند (Bandwidth)

   • حجم داده‌ای که در یک بازه زمانی (معمولاً ماهانه) بین سرور و کاربران منتقل می‌شود.

4. Shared Hosting (هاست اشتراکی)

   • چندین سایت روی یک سرور مشترک. ارزان ولی محدود به منابع کمتر.

5. VPS (Virtual Private Server)

   • سرور مجازی با منابع اختصاصی. تعادلی بین هزینه و عملکرد.

6. Dedicated Server (سرور اختصاصی)

   • کل سرور مخصوص یک سایت یا سرویس است. هزینه بالا، عملکرد عالی.

7. Cloud Hosting (هاست ابری)

   • توزیع بار روی چندین سرور و مقیاس‌پذیری بالا (مثلاً AWS، Google Cloud).

8. Managed Hosting

   • هاستی که شرکت سرویس‌دهنده به‌صورت حرفه‌ای مدیریت، به‌روزرسانی و پشتیبانی‌اش می‌کند.

9. WordPress Hosting

   • بهینه‌شده برای نصب و اجرای وردپرس با سرعت و امنیت بالاتر.

10. Control Panel (کنترل پنل)

    • محیط گرافیکی برای مدیریت هاست.

    • انواع معروف:

      • cPanel

      • DirectAdmin

      • Plesk

11. FTP / SFTP

    • پروتکل انتقال فایل بین کامپیوتر و سرور.

    • SFTP رمزگذاری شده است.

12. File Manager

    • مدیر فایل در کنترل پنل برای آپلود، حذف و ویرایش فایل‌ها.

13. Database (پایگاه‌داده)

    • محلی برای ذخیره محتوا و داده‌های سایت (معمولاً MySQL یا MariaDB).

14. phpMyAdmin

    • ابزار تحت وب برای مدیریت دیتابیس MySQL/MariaDB.

15. PHP Version

    • نسخه زبان PHP که روی سرور نصب است. بعضی اسکریپت‌ها به نسخه‌ی خاصی نیاز دارند.

16. Cron Job

    • تنظیم وظایف زمان‌بندی‌شده روی سرور (مثل بکاپ خودکار، ارسال ایمیل).

17. Backup

    • نسخه پشتیبان از فایل‌ها و دیتابیس برای بازیابی در مواقع اضطراری.

18. SSL/TLS

    • گواهی‌نامه برای رمزگذاری ارتباط HTTP به HTTPS.

    • انواع رایج: Domain Validated (DV)، Organization Validated (OV)، Extended Validation (EV).

19. CDN (Content Delivery Network)

    • شبکه تحویل محتوا (مثلاً Cloudflare، Akamai) برای افزایش سرعت و کاهش بار سرور.

20. Uptime

    • درصد زمانی که سایت آنلاین است. شرکت‌ها معمولاً SLA به‌صورت ۹۹.۹٪ یا بالاتر ارائه می‌کنند.

21. Dedicated IP

    • یک آدرس IP منحصربه‌فرد فقط برای سایت تو. بعضی SSLها یا سرویس‌ها نیاز دارند.

22. Load Balancer

    • توزیع ترافیک بین چند سرور برای افزایش مقیاس‌پذیری و پایداری.

23. WAF (Web Application Firewall)

    • دیوار آتشین برنامه‌های وب برای جلوگیری از حملاتی مثل SQL Injection و XSS.

24. DDoS Protection

    • سیستم‌هایی برای شناسایی و دفع حملات توزیع‌شده.

۴. مثال عملی: تنظیم DNS برای اتصال دامنه به هاست

1. وارد پنل رجیسترار دامنه شو (مثلاً nic.ir یا لیموهاست).

2. به بخش «Name Servers» برو.

3. NSهای هاستت (مثلاً ns1.yourhost.com و ns2.yourhost.com) را وارد کن.

4. چند ساعت (تا ۴۸ ساعت) صبر کن تا DNS در سراسر جهان به‌روزرسانی شود.

5. سپس وارد کنترل پنل هاست شو و در بخش Addon Domains یا Parked Domains دامنه را اضافه کن.

6. در نهایت A Record دامنه را در DNS Manager به IP سرور اشاره بده تا سایت لود شود.

۵. نتیجه‌گیری

• دامنه هویت سایت است؛ از ثبت تا تمدید و تنظیم DNS مراقب باش.

• هاست بستر اجرای سایت است؛ با توجه به نیازت (ترافیک، امنیت، مدیریت) نوعش را انتخاب کن.

• همیشه از Backup و SSL غافل نشو و برای سرعت از CDN کمک بگیر.